Jerzy Giedroyc był polskim wydawcą, publicystą, prawnikiem, politykiem i działaczem emigracyjnym. Słynie głównie ze swojego wydawnictwa Instytut Literacki. Znany jest także jako wydawca miesięcznika Kultura oraz kwartalnika Zeszyty Historyczne.
Życie
Jerzy Giedroyc urodził się 27 lipca 1906 roku w Mińsku. Obecnie jest to stolica Białorusi, wówczas Mińsk był w imperium Rosji carskiej. Był synem Ignacego Giedroycia i Franciszki Starzyckiej. Miał dwóch młodszych braci – Zygmunta i Henryka. Swoje dzieciństwo spędził w Rosji. kilkanaście lat po jego narodzeniu rodzina przeprowadziła się do Warszawy. Mody Giedroyc ukończył tam gimnazjum im. Jana Zamoyskiego.
Studiował prawo i historię na Uniwersytecie Warszawskim i już podczas studiów rozpoczął swoją działalność związaną z polityką. Był bowiem prezesem Korporacji Patria oraz Koła Międzykorporacyjnego w Warszawie. Obie te działalności znacznie podniosły pozycję Jerzego i rozszerzyły krąg jego znajomości. Podczas przewrotu majowego w 1926 roku, wraz z kolegami, broni rząd Wincentego Witosa przed oddziałami Józefa Piłsudskiego. Przez obserwowanie paniki rządowej elity, całkowicie „wyleczył się z parlamentaryzmu. Pogłębiło się jego nastawienie propiłsudczykowskie, a także przekonanie o konieczności rządów autorytarnych” -jak sam przyznaje w „Autobiografii na cztery ręce”.
Kończąc studia, podjął się dorywczej pracy w dziale reklamowym Polskiej Agencji Telegraficznej. Następnie, w 1928 roku, zaczął pracę w biurze prasowym Rady Ministrów. Pomógł mu w tym zaprzyjaźniony oficer II Oddziału Jan Karczewski. Tworzy wówczas Klub Złośliwych Szczeniaków. Polega on na współpracy młodych ludzi, związanych z obozem władzy. Są to głównie sekretarze ministrów. Rok później, po ukończeniu studiów na wydziale prawa, mienia pracę i zajmuje stanowisko referenta prasowego i parlamentarnego w Ministerstwie Rolnictwa.
Kolejny rok później, w tym samym resorcie, zostaje sekretarzem Leona Janity-Połczyńskiego – konserwatywnego ministra. Od 1928 roku działa również w organizacji Myśl Mocarstwa, co sprawia, że jest już znanym polskim zachowawcem.
Mieczysław Pruszyński mówił później: „Myśl Mocarstwa przeciwstawiała się endeckiej koncepcji państwa narodowego i opowiadała się za państwem wielu narodów i religii, zgodnie z tradycjami Polski Jagiellonów. Przemawiała do nas idea prometejska Piłsudskiego (której nie mógł zrealizować w 1920 roku) utworzenia sprzymierzonych z Polską niepodległych republik: Ukrainy, Litwy, Białorusi, Gruzji, Kaukazu, co mogło osłabić lub nawet zlikwidować rosyjskie imperium”.
W roku 1930 Jerzy Giedroyc zredagował pierwszy z numerów pisma „Wschód” i objął redakcję „Dnia Akademickiego”, przekształcając to pismo w „Bunt Młodych”. W roky 1937 pismo ostatecznie zmieniło się w tygodnik „Polityka”.
W latach 1931-1937 Jerzy Giedroyc był żonaty z Rosjanką Tatianą Szwecow. Jego plany związane z karierą urzędniczą runęły wraz z nadejściem wojny. Giedroyc, jako urzędnik państwowy, który podlega ewakuacji, udał się do Rumunii, wraz z jednym z braci i byłą żoną Tatianą. W Bukareszcie został sekretarzem swojego przyjaciela Rogera Raczyńskiego – ambasadora RP przy dworze królewskim. Z Bukaresztu wyjechał w lutym 1941 roku dzięki Anglikom, którzy ewakuaowali stamtąd swoją placówkę.
Wstąpił do wojska i do Armii Andersa, docierając aż pod Monte Cassino. W maju 1945 roku został wezwany do Londynu, gdzie objął stanowisko kierownika wydziału Europejskiego w Ministerstwie Informacji i Dokumentacji. Zajmował się tam głównie propagandą Rządu na terenie Włoch i Francji oraz reprezentował korpus generała Andersa.
W PRL informacje na temat Jerzego Giedroycia podlegały cenzurze. Jego nazwisko obejmowało listę osób z całkowitym zakazem publikacji. Jerzy Giedroyc zmarł na zawał serca w nocy z 14 na 15 września 2000 roku. Spoczywa na cmentarzu w Le Mesnil-le-Roi.
Twórczość
Niektóre wybrane publikacje Jerzego Giedroycia to na przykład:
- Jerzy Giedroyc, Listy 1950-1969, t. 1, Warszawa: Czytelnik 1993,
- Jerzy Giedroyc, Autobiografia na cztery ręce, t. 2, opracował i posłowiem opatrzył Krzysztof Pomian, Warszawa
- Jerzy Giedroyc, Aleksander Janta-Połczyński, Korespondencja 1947-1974,
- Jerzy Giedroyc, Aleksander Janta-Połczyński, Korespondencja 1947-1974, opracował i wstępem opatrzył Paweł Kądziela, Wrocław,
- Jerzy Giedroyc, Zdzisław Najder, Listy 1957-1985, oprac., przypisami i wstępem opatrzył Rafał Habielski, Warszawa.
Ciekawa osobowość, tak samo jak artykuł. Przeczytałem z wielkim zainteresowaniem. Widzę, że strona się rozwija, ale już czuję, że będę tutaj częstym gościem.